Czy cyrkulacja monsunowa ma wpływ na Twoje europejskie żeglowanie? Okazuje się, że tak ? dziś porozmawiamy o wiatrach etezyjskich czy też etezjach. Nie znasz? Ale pewnie Meltemi coś Ci mówi? Grecki przymiotnik etesios oznacza sezonowy i właśnie takim wiatrem jest Meltemi, północny (N do NW) wiatr wiejący od maja do października nad morzem Egejskim.

Etezje powstają gdy nad Bałkanami rozbuduje się klin wysokiego ciśnienia, a nad Wyżyną Anatolijską powstanie zatoka niskiego ciśnienia. To drugie zjawisko jest związane z cyrkulacją monsunową nad Azją ale może być tworzone lub intensyfikowane przez regionalne układy pogody. Na przykład w maju zdarza się, że relatywnie zimne wody Morza Egejskiego oraz lokalna zatoka niskiego ciśnienia spowodowana termiką nad Azją Mniejszą spowoduje powstanie warunków do rozwoju Meltemi.

Podczas silnego Meltemi, zatoka niskiego ciśnienia może sięgać nawet za Rodos czy Kretę, formując miejsca o słabszych wiatrach po zawietrznej wysp Morza Egejskiego. Zresztą same wyspy niesamowicie zaburzają pole wiatru powodując powstanie wielu dysz, zawirowań czy w niektórych miejscach lokalnych wiatrów katabatycznych. Błędem jest natomiast twierdzenie, że Meltemi jest wiatrem katabatycznym.

Jeżeli nie masz pod ręką mapy synoptycznej (i nie widzisz pogłębiającego się gradientu ciśnienia pomiędzy Bałkanami a Płaskowyżem Anatolijskim), to wiedz, że porozrywane altocumulusy zapowiadają nadejście Meltemi w ciągu 24-36h. Wykształcają się one jednak dopiero w pełnym sezonie (czerwiec ? wrzesień). Meltemi zapowiada także gwałtowny spadek wilgotności powietrza ? zauważysz to o poranku ? nie będzie rosy na pokładzie, spadek zachmurzenia, poprawa widzialności (często nadzwyczajna widzialność) oraz wzrost ciśnienia atmosferycznego (ok 4hPa w ciągu 12h).

Po zawietrznej stronie wysp możesz się spodziewać wiatrów katabatycznych czyli spadowych (Kea, Evvia, Tinos, Andros, Folegandros, Kos, Serifos, Amorgos, Sifnos). Chmury orograficzne widoczne po zawietrznej stronie wysp są oznaką działającego Meltemi.

Zaczyna wiać wczesnym popołudniem i szybko rozbudowuje się do 4-5°B, a często do 6-7°B i najczęściej w nocy cichnie wraz ze spadkiem temperatury. W pełnym sezonie zdarza się jednak tak, że Meltemi potrafi utrzymać się przez noc i rozwiać już od rana ? wtedy wieje przez kilka następnych dni. Jeżeli musisz wykonać w takim okresie przelot pod wiatr staraj się wypływać o świcie i robić jak najwięcej mil zanim Meltemi osiągnie pełną moc.

Zobaczcie zresztą sami jak to wygląda w obiektywie jednego z Youtuberów: