Piorun to zjawisko, które zawsze budzi duże emocje podczas mojego Intensywnego Kursu Meteo – jak zresztą wszystkie zjawiska niebezpieczne związane z burzą. Nie ma chyba jednak takiego zjawiska, które nie obrosłoby w tyle mitów. Poniżej obalam najważniejsze z nich.

1. Piorun nigdy nie uderza dwa razy w to samo miejsce
Statystyka, gdy nie zrozumiana, bywa najwyższą formą kłamstwa. Piorun to nie loteria, w której bóg burzy ciska piorunem w Ziemię. Piorun może uderzyć wielokrotnie w to samo miejsce, szczególnie jeżeli mamy do czynienia z wysokim ostro zakończonym obiektem.

2. Jeżeli nie pada albo w ogóle nie ma chmur, to piorun nie uderzy
A znasz takie powiedzenie „grom z jasnego nieba”? No właśnie, chodzi o to, że pioruny uderzają najczęściej 4-5km od centrum chmury burzowej (gdzie jest najsilniejszy deszcz), a znane są przypadki, gdy piorun uderzał z „jasnego nieba” nawet 25km od chmury burzowej.

3. Jeżeli jesteś na zewnątrz i zagraża Ci uderzenie pioruna, a nie możesz się schronić, najlepiej położyć się płasko na ziemi
Wszystkie obiekty „wystające”, ostro zakończone i wysokie są narażone bardziej na uderzenie pioruna niż obiekty płaskie i niskie. Jednakże gdy zamiast przemieszczać się w kierunku schronienia położysz się na ziemi, narazisz się na śmiertelnie niebezpieczne ładunki przewodzone w ziemi po uderzeniu pioruna. Jest to szczególnie ważne w terenach górskich, gdzie piorun rozchodzi się po powierzchni skał (dlatego pozycja bezpieczna to ukucnąć ze złączonymi nogami, najlepiej na karimacie).

4. Metal, mp3, komórki zwiększają ryzyko uderzenia pioruna
Co do zasady każde urządzenie wytwarzające pole elektryczne zwiększa szansę na uderzenie pioruna. Ale tu chodzi o ocenę wielu czynników ryzyka. Jeżeli poświęcisz czas na ściąganie kabli i metalowych ozdób zamiast szukać schronienia zwiększysz ryzyko. Komórkę możesz wyłączyć, radiotelefon ręczny też – bo to się robi w ułamek sekundy. Skoro pioruny walą w pobliżu będzie mniejsze ryzyko uszkodzenia elektroniki. Dużo większe ryzyko trafienia jest w przypadku wysokiego ostro zakończonego przedmiotu (patrz maszt), niż w przypadku włączonej komórki. Oczywiście pole elektryczne, które powstaje w pobliżu pioruna zniszczy sprzęt który używasz i narazi Cię na urazy z tym związane.

5. Jeżeli masz suche ubranie, to piorun Cię nie uderzy
Ten mit związany jest z przekonaniem, że suche nie przewodzi prądu. Hmm a elektryczność statyczna? To czy masz suche, czy mokre ubranie wpływa na Twoje morale i prędkość poszukiwania schronienia, nie stój więc pod drzewem żeby było Ci sucho, bo to druga przyczyna zgonów w wyniku porażenia piorunem. Rusz się lepiej w kierunku schronienia. Jeżeli dookoła Ciebie są wyższe elementy krajobrazu, idź – pioruny będą miały co robić. Jeżeli jesteś w górach, zejdź jak najniżej jeżeli masz do wyboru grań lub dolinę – uciekaj doliną.

[sc name=”adsinarticle”]

6. Pioruny to nic innego jak ładunki ujemne
Otóż nie, są pioruny ujemne i są dodatnie. Wynika to z rozkładu ładunków w chmurze burzowej i ładunków indukowanych przez nią w ziemi. Wszystko zależy od tego, z której części chmury jest wyładowanie.

7. Jeżeli pada to nic nam nie grozi
Ilość i koncentracja ładunków elektrycznych w chmurze burzowej zależy od wielu czynników ale na pewno nie od tego, czy chmura dostarcza już deszcz, czy nie. Prawdopodobieństwo wyładowania atmosferycznego zależy od miejsca pod chmurą burzową i oczywiście należy się zgodzić, że zarówno deszcz jak i ilość ładunków mają swój rozkład przestrzenny ale te zjawiska się nie wykluczają. Krótko: jeżeli pada to może i błysnąć.

8. Jeżeli jesteś na jachcie należy z niego wyjść i stanąć np. pod drzewami metalowe maszty przyciągają pioruny bardziej niż drzewa
Jeżeli jesteś na jachcie to masz schronienie. Oczywiście lepiej nie dotykać metalowych przedmiotów takich jak maszt czy podwięzi wantowe. Ale najlepiej pozostać w schronieniu – czyli nie pod drzewem.

9. Jeżeli ktoś dostał piorunem to dotknięcie tej osoby może spowodować porażenie prądem
To jest jeden z najgłupszych mitów. Tak taka osoba może mieć drgawki, może zesztywnieć ale nic nie powinno Cię powstrzymać przed resuscytacją!

10. Błyskawica najczęściej uderza w jeden punkt
Aż 70% wyładowań dodatnich i około połowy wyładowań ujemnych ma więcej niż jeden punktów styku z powierzchnią Ziemi. Tak, błyskawice najczęściej są rozgałęzione.

O tym jak się przygotować na przetrwanie burzy i wyładowań atmosferycznych na różnych typach jachtów będziemy mówić na Intensywnym Kursie Meteorologii dla Żeglarzy możesz się zapisać już dziś, by otrzymać zniżkę. Znasz jeszcze jakieś mity dotyczące piorunów albo masz pytania? Zapytaj w komentarzu!